Emin KORAMAZ’ın Hürriyet Gazetesi İnsan Kaynakları Eki İçin Sorulara Verdiği Yanıtlar

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ’ın

Hürriyet Gazetesi İnsan Kaynakları Eki İçin Sorulara Verdiği Yanıtlar

(21.05.2009)

Soru: Türkiye’de yaklaşık kaç makina mühendisi var?

Emin Koramaz: Türkiye’de 70 bin 500’ü Makina Mühendisleri Odası’na kayıtlı olmak üzere 82 bin makina mühendisi olduğu tahmin edilmektedir.

Soru: Kaçı kadrolu olarak çalışıyor?

Emin Koramaz: Verdiğim sayının içinde çalışmayan, başka işlerde çalışan, emekli olan, kendi işini yapan makina mühendisleri de bulunmaktadır. Kadrolu denilebilecek yaklaşık 32 bin makina mühendisi bulunmaktadır.

Soru: Yılda yaklaşık kaç makina mühendisi emekli oluyor?

Emin Koramaz: Sanırım yılda yaklaşık bin (1.000) civarında mühendis emekli oluyor.

Soru: Mezun olan öğrencilerden kaçı istihdam edilebiliyor? Üniversitelerdeki makina mühendisliği bölümüne kontenjan koyma hakkınız olsaydı bu sayıyı kaçla sınırlandırırdınız?

Emin Koramaz: Mezun olan yaklaşık 4 bin–4 bin 500 öğrenciden, makina mühendisliği çalışma alanında % 60-65’i istihdam edilmekte, üçte biri de meslek dışı alanlarda çalışmaktadır.

Kontenjan koyma söz konusu olsa, makina mühendisliği bölümüne, bugünkü sanayi ihtiyaçları göz önüne alındığında, 3 bin–3 bin 500 kişi alınması normal görünmektedir. Ancak bugün devlet üniversiteleri, özel üniversiteler ve ikincil öğrenim yapan üniversitelere yılda 6 bin 750 civarında kayıt yapılmaktadır. Bu nedenle bugün mezun olanların % 35-40’ı makina mühendisliği formasyonu dışında ya başka alanlarda çalışmakta, ya da işsiz kalmaktadır.

Soru: Sektörde en çok hangi okuldan mezun makina mühendisleri var?

Emin Koramaz: Sanayi sektörüne en çok makina mühendisi mezunu veren okullar; İTÜ, YTÜ (Yıldız), ODTÜ ve Gazi Üniversitesidir.

Soru: Gelen öğrencilerde en büyük eksiklik nedir?

Emin Koramaz: Mühendislik eğitimi yapan öğrencilerde mühendislik formasyonunun eksiklikleri, işe hakimiyet, konsantrasyon, yönetim ilişkileri gibi temel sorunlar göze çarpıyor.

Soru: Sanayide, mühendislikte ve makina mühendisliğinde istihdam ve işsizlik durumu nedir?

Emin Koramaz: Mühendis Odalarına kayıtlı mühendislerin % 20’si sanayide istihdam edilmektedir. Sanayide KOBİ niteliğindeki (küçük ve orta işletmeler) firmaların % 70’inde mühendis istihdam edilmemektedir. Büyük işletmelerde ise yeterli düzeyde mühendis ve özellikle makina mühendisi çalıştırılmaktadır. Genellikle Ar-Ge bölümleri ve üretim planlama ile Kalite Güvence ve Pazarlama departmanlarında deneyimli mühendis sayısı oldukça düşüktür. Makina mühendislerinde işsizlik oranı % 10–15 civarındadır.

Sanayide mühendis dahil toplam istihdam durumunu ise 2008 yılı itibarıyla toplam istihdam olan 2 milyon 903 bin 400 kişi üzerinden tablo halinde verebiliriz. Durum şöyledir:

İstihdamın 2008 Yılı İşgücü Niteliğine Göre Ayrımı

Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ’lerde) ise 2008 yılı toplam istihdam 1 milyon 810 bin 600 kişidir. KOBİ’lerin işgücü niteliğine göre ayrım tablosu ise şöyledir:

İstihdamın 2008 Yılı KOBİ’lerdeki İşgücü Niteliğine Göre Ayrımı

Makina imalat sanayiinde ise 2008 yılında toplam 186 bin 450 kişi istihdam edilmiştir. İşgücü niteliğine göre istihdam ayrımı, bu sektörde şöyledir:

İstihdamın 2008 Yılı Makina İmalat Sanayinde İşgücü Niteliğine Göre Ayrımı

Sanayimizde uzman mühendisliğe gereksinim duyulmasına karşın görüldüğü gibi imalat sanayii, KOBİ’ler ve makina imalat sanayiinde niteliksiz işgücü nitelikli işgücünden hayli fazladır ve gerek genel olarak mühendis istihdamı, gerekse makina mühendisi istihdamı oldukça düşük düzeylerdedir. Oysa ülkemizin gereksindiği sanayileşme politikasının en temel unsurlarından biri bilim, teknoloji, mühendislik, AR-GE ve inovasyona bir bütünlük içinde gereken önemin verilmesidir.